Συνώνυμα της φρίκης και της θηριωδίας. Σήμα κατατεθέν του μαύρου εκείνου κεφαλαίου της ανθρώπινης ιστορίας. Στρατόπεδα συγκέντρωσης Άουσβιτς – Μπιρκενάου.
Την 1η Μαΐου πέρασα τις πύλες τους. Τις πύλες εκείνες της κολάσεως, όπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι δολοφονήθηκαν.
Οι λέξεις πολύ λίγες, πολύ μικρές για να περιγράψει κανείς τα όσα αντικρίζει.
Πρόκειται για εμπειρία ζωής. Μία εμπειρία που σε σημαδεύει. Που αφήνει ένα αγκάθι μέσα σου.
Μαθαίνεις από μικρό παιδί για την ιστορία. Για τα όσα συνέβησαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για τη ναζιστική Γερμανία και τον Χίτλερ. Για τη φρίκη. Για τη χειρότερη εκδοχή της ανθρώπινης φύσης. Για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά της ανθρωπότητας.
Τίποτα ωστόσο δεν μπορεί πραγματικά να σε προετοιμάσει για τα όσα θα αντικρίσεις. Φωτογραφίες κρατουμένων με την ημερομηνία που μπήκαν στο Άουσβιτς και εκείνης του θανάτου τους. Μέσος όρος ζωής: Δύο μήνες.
Τα ρούχα που φορούσαν, τα οποία διαδέχονταν τoν ένα κρατούμενο μετά τον θάνατο του άλλου.
Τίποτα δεν μπορεί να σε προετοιμάσει για τα παπούτσια –τα παιδικά παπούτσια. Για τα χιλιάδες γυαλιά μυωπίας. Για τις βαλίτσες και όλα τα προσωπικά αντικείμενα των ανθρώπων που βρέθηκαν εκεί. Για τα χρησιμοποιημένα τενεκεδάκια Zyklon B με τα οποία εξοντώθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι. Για το δωμάτιο με τα μαλλιά που κόβονταν από τις γυναίκες για την παραγωγή υφασμάτων. Για τον χώρο όπου κρατούνταν μικρά παιδιά, πάνω στους τοίχους των οποίων βρίσκονται ακόμη χαραγμένα τα ονόματά τους.
Για τη στιγμή που μπαίνεις στον θάλαμο αερίων στο Άουσβιτς Ι. Σε εκείνον τον χώρο κολάσεως. Εκεί σε καταβάλλει ανατριχίλα. Τα χέρια μουδιάζουν. Νιώθεις συγκλονισμό.
Για τη στιγμή που περπατάς στον λεγόμενο «δρόμο θανάτου» που οδηγούσε στον θάλαμο αερίου στο Άουσβιτς – Μπιρκενάου.
Και μία σκέψη αιωρείται καθ’ όλη τη διάρκεια της επίσκεψης πάνω από το κεφάλι σου.. Μα πώς είναι δυνατό;
Όπως ανέφερα και πιο πάνω, το Άουσβιτς σε σημαδεύει. Φεύγεις από εκεί με ένα χρέος. Να κάνει ό,τι μπορείς, έστω το ελάχιστο των δυνατοτήτων σου, ώστε να κρατήσεις τη μνήμη ζωντανή και να μην αφήσεις ούτε και εσύ το έγκλημα να επαναληφθεί.
Γιατί τα εγκλήματα αυτά καταδεικνύουν με τον χειρότερο τρόπο πού μπορεί να οδηγήσουν τον άνθρωπο ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία. Το μίσος και ο ρατσισμός. Οι ακραίες απόψεις.
Πρέπει λοιπόν να θυμόμαστε, να διατηρούμε τη μνήμη των όσων συνέβησαν. Γιατί, όπως είχε πει και o φιλόσοφος George Santaya, «αυτοί που δεν θυμούνται το παρελθόν, είναι καταδικασμένοι να το επαναλάβουν». Και το παρελθόν δεν πρέπει ποτέ να επαναληφθεί.
